J.Tseveen's contribution to the standardization of foreign name records
DOI:
https://doi.org/10.69542/mjhss.v9i19.3703Keywords:
“Shine Toli”, foreign wordsAbstract
Since its publication, the first regular periodical in Mongolia, “Shine Toli” (New Mirror), has served as a model for how to translate and write foreign names and words into the Mongolian language, establishing a standard for writing those names later on. The editor of the newspaper, Jamtsran's Tseveen, played a significant role in demonstrating how to write and record the names of European countries and foreign words that were not translated at that time in the newspaper.
The yellowed pages of the publication show us that he set an example in this regard. Notably, the names of foreign countries were often abbreviated using the Chinese characters' pronunciations, and the newspaper also took the initiative to establish these names in accordance with the names used in those countries at the time.
Гадаад улсын нэрийн бичлэгийг тогтооход Ж.Цэвээний оруулсан хувь нэмэр
Хураангуй: Монгол улсад гарсан анхны тогтмол хэвлэл “Шинэ толь хэмээх бичиг” хэвлэгдсэн цагаасаа эхлэн гадаад улсын нэр, үгийг монгол хэлнээ хэрхэн буулгаж, бичиг тэмдэглэх талд үлгэр болж, хожим нь тухайн нэршлийг бичих жишиг болсон байна. Тухай сониныг эрхлэн гаргагч Жамсрангийн Цэвээн уг үүргийг гүйцэтгэж европын улс орнуудын нэр болон тухайн цагт хэрэглэгдэж байсан орчуулагдаагүй гадаад үгийг сонин хэвлэлдээ хэрхэн бичих, тэмдэглэх тухайд өөрөө үлгэрлэж байсныг сонины шарласан хуудас бидэнд харуулж байна. Ялангуяа гадаад улсын нэрийг олонхдоо Хятад ханзын дуудлагаар товчлон бичиж, хэрэглэх явдал байсан тул түүнийг тухайн үеийн улсынх нь нэрээр нэрлэн хэвшүүлэх ажлыг ч тус сонин түүчээлсэн байна.
Түлхүүр үг: Шинэ толь хэмээх бичиг, гадаад үг, орчуулга, нэрийн галиг
Downloads
60
References
Sukhee, A., & Tsevegjav, T. (2024). Framing studies: stereotypes about Mongolia’s in the American Press (1868–1968). Cogent Arts & Humanities, 11(1). https://doi.org/10.1080/23311983.2024.2303178
Willis, J. W. (2007). Foundations of qualitative research: Interpretive and critical approaches. SAGE Publications, Inc., https://doi.org/10.4135/9781452230108
Адьяа.О. (2011). Сопоставительное терминоведение. УБ.
Баасансүрэн.Т. (2009). ХХ зууны эхэн үеийн монголын чөлөөт хэвлэл /Тэргүүн дэвтэр/. Монголд чөлөөт хэвлэл бүрэлдэн төлөвшсөн нь. УБ.
Бадамням.Д. (2011). Гарамгай дуун хөрвүүлэгч Жамцараны Цэвээн. Их соён гэгээрүүлэгч Жамсраны Цэвээн. УБ: "ААББ" ХХК.
Байгалмаа.Ч. (2015). Боловсролын судалгааны арга зүй. УБ.
Балдан.Л. (2017). Монгол хэл, нэр томьёо, найруулга зүйн судалгаа. УБ.
Бямбасан.П. (1963). Оноосон нэрийн тухай. Хэл зохиол. ШУА, Эрдэм шинжилгээний өгүүллүүдийн эмхтгэл. УБ: ШУАХ.
Гэрэлмаа.Г. (2013). Орчин үе ба нэр томьёоны толь. Хэл зохиол, 6 (38).
Гэрэлмаа.Г, Шинэбаяр.О, Мөнхцэцэг.Н, Бат-Эрдэнэ.С. (2014). Монгол нэр томьёо судлалын товчоон. УБ.
Данзанпэрэнлэй, М. Н. (2016). Өмнөх замбутивийн байр байцыг дэлгэр номлосон тодорхой толь. (Хянасан Няммягмар.Б.) УБ.
Дашдаваа.Д, Равдан.Э. (1980). Нэр томьёоны тухай. УБ: УХГ.
Дэлэг.Г. (1965). Монголын тогтмол хэвлэлийн түүхэн тэмдэглэл. УБ: УХХЭХ.
Кумар, Р. (2019). Сэтгэл судлалын судалгааны арга зүй. УБ.
Лехачев.Д.С. (1983). ТЕКСТОЛОГИЯ: НА МАТЕРИАЛЕ РУССКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ X—XVII ВЕКОВ. Ленинград: "НАУКА" ЛЕНИНГРАДСКОЕ ОТДЕЛЕНИЕ.
Норовсүрэн.Л. (2000). Монголын сэтгүүл зүйн түүхэн тойм /Тэргүүн дэвтэр/. УБ.
Одмандах.М. (2021). Монголын анхны тогтмол хэвлэлийн түүхийн судалгаа. УБ: Жиком пресс ХХК.
Цэвээн.Ж. (1913.03.06 [19]). Дэлхий дээрх олон улсын нэрс нь. Шинэ толь хэмээх бичиг.
Цэвээн.Ж. (1913.03.06 [19]). Ертөнцийн төлөв байдал. Шинэ толь хэмээх бичиг.
Чойсамба.Ч. (2023). Орчин үеийн сэтгүүл зүйн асуудал. Чойсамба.Ч., & Болд-Эрдэнэ.Б. (Хян.), "Шинэ толь хэмээх бичиг" сонины мэдээний онцлог. Улаанбаатар хот.
Шагж.С. (1996). Монгол үсгийн дүрмийн толь. УБ: Монгол Улсын Соёлын сан.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Odmandakh Myagmarsuren, Batbaatar Jamiyansuren, Shushang

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Copyright on any research article in the Mongolian Journal of Social Sciences and Humanities is retained by the author(s).
The authors grant the Mongolian Journal of Social Sciences and Humanities a license to publish the article and identify itself as the original publisher.
Articles in the Mongolian Journal of Social Sciences and Humanities are Open Access articles published under a Creative Commons Attribution 4.0 International License CC BY.
This license permits use, distribution and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited.